تولید محتوای الکترونیکی آموزشی برای دانش آموزان مدرسه و کودکان
تولید محتوای آموزشی چیست؟
تولید محتوای آموزشی روشی جدید برای ارایه اطلاعات و داده‌های آموزشی است. به احتمال خیلی زیاد در آینده در برخی از کشور‌ها مدارس تعطیل شوند و آموزش به صورت مجازی به دانش آموزان ارایه شود. به لطف محتوای آموزشی الکترونیک این کار شدنی است.
و امروز که بنده این صفحه را بروز می‌کنم. این پیش‌بینی کپی فای روی داد. ویروس کرونا (COVID-19) جان هزاران نفر را گرفته است و آمار مرگ‌ومیر به طور فزاینده‌ای در حال رشد است.
به هر حال، تنها ابزاری که در حالا حاضر می‌تواند آموزش دانش آموزان را ادامه دهد. تولید محتوای آموزشی است. در شرایط حال، اگر آموزش برای مقطع متوسطه اول و مقطع متوسطه دوم ادامه نیابد، مشکلی پیش نمی‌آید. اما دانش آموزان ابتدایی خصوصا پایه اول از این بی‌نظمی ضرر خواهند دید. پس ما به لطف تولید محتوای آموزشی برای پایه ابتدایی آموزش را کماکان ادامه می‌دهیم. (برای سفارش تولید محتوای آموزشی تماس بگیرید.)
تعریفی از محتوای آموزشی
با چه ابزاری برای دانش آموزان ابتدایی و متوسطه محتوای آموزشی طراحی کنیم؟
موئلفه‌های مهم
اولین مؤلفه برای انجام تولید محتوای آموزشی مفید و مطلوب مهارت است. با داشتن مهارت می‌توانیم تولید محتوای مناسبی انجام دهیم. کسی که ادعا دارد که در زمینه‌ای می‌تواند تولید محتوا کند باید در آن حوزه به درجه بالایی از تجربه و دانش رسیده باشد. اما دومین مؤلفه انتقال مفاهیم به دیگران است.
در این مؤلفه این بحث به میان می‌آید که کسی که صرفاً تنها یک معلم است نمی‌تواند مطالب را به شیوه‌های راحت و آسان انتقال دهد. یک معلم باید بتواند انتقال دهنده درست آموزه‌ها باشد.
آموزش مفید چیست؟
زمانی آموزش مفید است که فراگیران بتوانند تغییری در دانسته‌ها خود داشته باشند. محتوایی که مناسب باشد و با متدهای موثر ارایه شود. اگر با سنجش هم همراه باشد، موثر خواهد بود.
آموزش صرفاً به معنی این نیست که معلم متکلم وحده باشد و فقط او سخن بگوید؛ بنابراین با این کار می‌توانیم متدهای موثر آموزش را نیز به کار ببندیم، مثلا با ساخت محتوای آموزشی از دانش آموزان کار بکشیم. وقتی آن‌ها آموخته‌های خود را به کار ببندند به هدف آموزش رسیده‌ایم.
نوع آموزش در مقاطع ابتدایی
لحن و گفتار معلم در دوره ابتدایی باید متناسب با زبان و درک کودک باشد. معلم نباید در مباحث ریاضی و فارسی گونه‌ای صحبت کند که محتوا برای او سخت و ثقیل آید. در این مورد می‌توانیم از یک نفر که صدای خوب و رسایی دارد کمک بگیریم و به لطف گویندگی خوب او یک محتوای بی‌نظیر بسازیم که نه تنها 30 نفر بلکه 30 هزار دانش آموز از این کار خوب ما بهره ببرند.
البته ما این نکته را هر روز شاهد هستیم. برخی از معلمانی که در #مدرسه_تلویزیونی-ایران تدریس می‌کنند. معلم‌های فوق العاده‌ای هستند.
مدرسه تلویزیونی ایران
محتوای الکترونیکی تدریس حرفه‌ای معلم را تکمیل می‌کند: در مقاطع ابتدایی معلم آموزش دهنده و متکلم وحده نیست. قبل از اینکه فقط یک آموزگار ساده باشد؛ باید تسهیل کننده‌ی یادگیری و آموزش باشد. بنابراین در این نوع محتوای آموزشی؛ با آوردن الگوها و با بهره‌گیره از اشکال، انیمیشن، کلیپ می‌توانیم حتی سخت‌ترین مباحث را برای کودکان به صورت معنی‌دار آموزش دهیم.
تولید محتوا را از کجا شروع کنیم؟
گام اول
ابتدا باید موضوع تدریس را مشخص کنید. با نوشتن طرح درس آموزش ابتدایی، اهداف، ابزار و متد آموزشی را نیز معین کنید. حال زمان تهیه محتوای تدریس است. اگر می‌خواهید کتاب درسی را تدریس کنید، کتاب را به موضوع یا درس‌های مختلف تدریس کنید.
اگر قصد دارید تدریس شما کاملا حرفه‌ای و استاندارد باشد، از یک کارشناس تولید محتوا مشاوره بگیرید. آن‌ها طرح درس‌های (Lesson plan) شما را بررسی می‌کنند؛ سپس با الگوها، انیمیشن‌ها یک محتوای الکترونیکی آموزشی برای شما تدوین می‌کنند.
اگر خودتان فردی علاقمند هستید، می‌توانید در دوره‌های آموزشی نرم‌افزارهای تولید محتوا شرکت کنید و هر آنچه در ذهن دارید به صورت دیجیتالی طراحی کنید.
تولید محتوای آموزشی (الکترونیکی) براساس نیاز دانش آموزان تهیه و تدوین می‌شود. نوع محتوا بایستی متناسب با زندگی کودکان باشد و برای آنان ملموس باشد. بدون تردید محتوایی که در راستای نیاز کودکان و با تجربیات زندگی او پیوند ایجاد کند می‌تواند تولید محتوای مناسب، مفید و جذابی باشد.
برای ساخت تولید محتوا به چه نیازمندیم؟
گام دوم
ابتدا باید محتوایی که می‌خواهیم به دانش آموزان آموزش دهیم را مشخص کنیم. سپس با بررسی متدهای آموزشی و نظریه یادگیری و شناسایی مخاطبان محتوای آموزشی گام دوم را برداریم.
در گام دوم ما باید تیم تولید محتوا را مشخص کنیم سپس به کمک تصمیمات تیم تولید محتوا از نرم افزار و ابزارهای مورد نیاز برای ساخت آن استفاده می‌کنیم.
از نظریه‌های روانشاسی آموزشی غافل نباشیم: گفتنی است، ما باید شناخت کلی از ویژگی‌های جسمی، روحی و روانی کودک داشته باشیم و برای تدارک یک محتوای آموزشی خوب و مناسب باید بدانیم دانش آموز چه نوع ویژگی‌هایی دارد تا بتوانیم متناسب با آن، برای او تولید محتوا کنیم.
چرا همه تولید محتوای آموزشی موفق نمی‌شوند؟
تولید یک اثر اورجینال و ماندگار به همت و تلاش شبانه‌روزی نیاز دارد. این کار ماندگار در صورتی موفق می‌شود که تمامی حلقه‌های زنجیره موفقیت را طی کند.
- محتوای موثر
- روش آموزشی موثر
- استفاده از بهترین نرم افزار تولید محتوا
- داشتن آزمون کوتاه و آزمون پایانی (که کمتر کسی در ایران به آن توجه می‌کند.)
- بازبینی و رفع عیب و ایرادهای کار تهیه شده
یادداشت1: مسئول و کارشناسان آموزشی معتقدند که علاوه بر تدریس مطالب درسی به این روش جدید، باید در زندگی واقعی بچه‌ها نیز به واسطه تولید محتوای آموزشی سعی کنیم مطالبی تولید کنیم که کودک به سمت شبکه‌های اجتماعی و محتواهای غیر اخلاقی و ناشایست نرود.
یادداشت2: با تولید محتوای الکترونیکی جذاب و کودک پسند، ما می‌توانیم شرایط را گونه‌ای محیا کنیم و مباحثی را تدوین نماییم که کودک ما، جلب محتوای شایسته و مفید شود و فرصت پرداختن را به محتواهای شبکه‌های اجتماعی که اغلب نادرست است، نداشته باشد. پس این یک کار شایسته فرهنگی نیز است.
تولید محتوای الکترونیکی آموزشی برای دانش آموزان مدرسه و کودکان
ویژگی‌های یک محتوای آموزش مناسب
یک محتوای خوب باید به گونه‌ای طراحی شود که دانش آموز پس از مواجه شدن با آن انگیزه پژوهش در ذهنش پرورش یابد. به عبارتی اگر به او درس علوم تدرس شود، بعد کلاس آنلاین یا آفلاین به سراغ آزمایش برود. اگر در کلاس آفلاین یا آنلاین فارسی شرکت کرده است، به شعر علاقمند شود.
محتوایی که طراحی و تولید می‌شود، هم‌سو با عدالت آموزشی باشد، یعنی دانش آموز با هر امکاناتی که در خانه است بتواند با آن محتوای الکترونیکی را اجرا کند. بنابراین تولید محتوای آموزشی و الکترونیکی در بستر اپلیکیشن IOS برای بچه‌ها مناسب نیست.
در زیر به برخی دیگر از ویژگی‌های یک محتوای مناسب می‌پردازیم:
- اثر بخشی مناسب مطالب آموزشی برای فراگیران
- محتوا جذاب باشد و در فراگیر انگیزه ایجاد کند و او را به ادامه محتوا علاقه‌مند سازد.
- به دانش آموز پرسش در رابطه با آن محتوا را بدهیم و موقعیت پاسخ را از وی نگیریم.
- بین معلم و دانش آموز تعاملی دو طرفه ایجاد گردد و فقط معلم سخنگوی مباحث نباشد.
- برای یادگیری محتوا از عکس‌ها، فیلم‌ها، پوسترها، نقاشی، انیمیشن، نرم افزارهای تولید محتوای الکترونیکی و… استفاده کنیم.
- برای ملموس کردن محتوا از شبیه سازی بهره جوییم.
- محتوا را با آرایش مناسب ارائه دهیم تا محتوا در ذهن فراگیر ساماندهی معقولی داشته باشد.
تولید محتوای الکترونیکی آموزشی برای دانش آموزان مدرسه و کودکان
نکات مهم در هنگام پیاده‌سازی طرح درس
برای تولید محتوا سعی شود که از تصاویر استفاده شود. در تولید محتوا از کپی‌برداری خودداری کنیم و از سرتیترهای خوب و جذب‌کننده بهره گیریم. محتوا را گونه‌ای بنویسیم که در فکر و تصور دانش آموزان ابتدایی تثبیت شود و بعدها در ذهنش تبلور ببخشد.
برای بچه‌ها کار کنیم، به طوریکه محتوی ساده را برای او در نظر بگیرید و با زبان خودشان به خودشان آموزش دهیم. زیرا دانش آموزان مقطع ابتدایی با مشاهده مطالب سخت و دشوار حواسشان از محتوا پرت خواهد شد و توجهشان به محتوا جلب نخواهد شد.
به محتوای آموزشی جهت و هدف بدهیم
محتوای آموزشی‌ای که سمت و سوی مشخصی ندارد در ذهن و جسم و جان دانش آموز ابتدایی تأثیر گذار نخواهد بود. معلم باید به محتوای آموزشی جهت دهد و به وسیله آن به اهداف آموزشی خود که یک هدف غایی است دست یابد. مثل اگر هدف معلم تدریس مفاهیمی چون احترام به بزرگ‌ترها یا آموزش نماز خواندن است، محتوا به این هدف متمرکز شود و به حاشیه پرداخته نشود.
مخاطبان محتوا چگونه مشخص می‌شوند؟
اگر معلم هستید، قطعا مخاطبان خود را به خوبی می‌شناسید. تعداد آن‌ها، پایه‌های نحصیلی و موقعیت‌ها را در بودجه‌بندی آموزشی می‌دانید. به شکل ساده عرض کنیم، خبر دارید که تا کجا درس داده‌اید و تا کجا مانده! یا مثلا کدام مبحث سخت بود و نیاز به تولید محتوای آموزشی دارد.
اما اگر مسئول تولید محتوای آموزشی الکترونیکی یک شهرستان یا استان هستید و برای شما مقرر شده است که محتوای پایه ششم را طراحی کنید؛ بهتر است جلسه‌ای برگزار کنید و با دبیران و آموزگاران هم‌اندیشی کنید. در این صورت مباحث مهم مشخص می‌شود و حتی می‌توانید از آموزگارانی که مستعد هستند در تولید آن کمک بگیرید.
یادداشت: قبل از این که محتوای آموزشی آماده و تدوین گردد، اهداف ما مشخص می‌گردد. این که ما باید دانش آموز خود را تعیین کنیم سپس فضا و امکانات خود را بررسی نماییم همچنین موقعیت جغرافیایی خود را مشخص نماییم تا بدانیم به چه دانش آموزی در چه نقطه‌ای از این کره خاکی قصد انتقال محتوای آموزشی را داریم.
درون محتوای آموزشی خود چه مفاهیمی قرار می‌گیرد
مضمون محتوای ما بایستی متناسب با قومیت، فرهنگ، آداب و رسوم، زبان، نژاد و زندگی اجتماعی فراگیران باشد. این که مثلاً دانش‌آموزی در کشور آلمان زندگی می‌کند بایستی محتوایی طراحی و تدوین نماییم که با آن فرهنگ و قومیت سنخیت داشته باشد؛ زیرا درون مایه محتوا معمولاً بیان مباحث اعتقادی، قوانین آن کشور، تجربیات زندگی آن خطه از آن سرزمین و … می‌باشد.
یادداشت: جالب است بدانید که بچه‌ها با زبان مادری خودشان بهتر یاد می‌گیرند. اگر بتوانیم اصل 15 قانون اساسی را سرمشق قرار دهیم و برای دانش آموزان یک منطقه با زبان مادری خودشان یک محتوای آموزشی بسازیم، شاهکار کرده‌ایم. چون واقعا این در برخی استان‌ها یک مشکل بزرگی است. بچه‌های روستا و مناطق محروم به زبان مادری خودشان یاد می‌گیرند و اصلا فارسی را بلد نیستند.
برای تولید محتوای آموزشی به چه فراگیرانی نیاز داریم؟
تدوین تولید محتوای آموزشی برای فراگیرانی تهیه شود که درجه هوش آن‌ها استاندارد باشد؛ زیرا ما برای آموزش در یک کلاس درس حد متوسط هوشب فراگیران را در نظر می‌گیریم و محتوا را متناسب با هوش استاندار یا طبیعی طراحی می‌نماییم.
به عبارتی برای دانش آموزان استثنایی هم باید همه شرایط را بسنجیم. برای مثال افرادی که توانایی شنوایی ندارند و یا نمی‌بینند، شرایط کاملا فرق می‌کند.
روش‌های تولید محتوای آموزشی
روش اول:
آموزش‌های HTML: این نوع از آموزش در درون یک فایل html انجام می‌پذیرد و اساس این نوع آموزش متن است.
روش دوم:
فیلم‌های آموزشی: برای آموزش‌های تخصصی استفاده می‌شود و می‌توان همراه فیلم، صدای گوینده و افکت گذاری‌های گوناگون در آن استفاده شود.
روش سوم:
استفاده از انیمیشن‌های ساده و دوبعدی: در این روش متن و عکس‌ها با هم ارائه می‌شود. این روش برای دروسی است که نیاز به توضیحات بیشتری دارد.
خبر خوب برای معلمانی که آموزش خود را در وبلاگ یا وب‌سایت ارایه می‌دهند
ما در کپی‌فای تمام راهنمایی‌های لازم را برای موفقیت در تولید محتوای متنی ارایه داده‌ایم. می‌توانید با مطالبه صفحه تولید محتوای متنی برای وب‌سایت در کارتان موفق باشید.
مقالات خواندنی:
چگونه بازاریابان از تولید محتوای آموزشی برای تولید ارزش استفاده می‌کنند؟
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.